Euskarazko amodiozko poemak XVI. mendean

Euskal literaturan agertzen den idatzizko lehen poema izan daitekeena topatu dute Gipuzkoako Artxibo Historikoan; 1515. urte inguruko bi olerki dira, maitasunezkoak. Kasualitatez topatu dituzte, Azkoitiko notario protokoloan agertu baitira. Antza denez, poemak dituen dokumentua testamentu eskritura baten koadernoaren estalki gisa erabili da, eta horrela egun arte iristea lortu dute testuek. Zorte hutsa.

Harkaitz Millan Gipuzkoako Foru Aldundiko kultura diputatuak adierazi duenez, Euskarazko jatorrizko poemarik zaharrenak izan daitezke; irakurtzea zaila suertatu zaie ikerlariei, euskarazko esaldiak gaztelaniazko testu batek uzten dituen zirrikituen artean idatzita zeudelako. Gainera, gotiko kurtsiboan idatzita daude. Sakon ikertu beharko dituzte, eta hasieran gutunak zirela uste izan dute, ez zutelako olerki egiturarik. Egilea ezezaguna da oraingoz.

TRANSKRIPZIOA

Ene laztan gozo ederra

penaz penaçen naçu.  

Orreyn culez ninduçula

Nola amora nençaçun

ori escuan ezpata?

 Çeure escuoz naraçu

andicoz eta ebeticoz

Barcaçio diqueçut ezcutaria,

usatu eztet arma guiza erayten

lecobidi guiçon gaztea

 Amore minez penaçen

olloa lumaz estari

ni amorez yçerdi

ene barco negarretan

çaldiac  [ag]ueri leyara

Niri [j]uan çatan neure amorea

leena [on]ezquero

oy [d]aducat neure vioçean barruna.

Egun] bat/ean ni/joeala

--------------------------

Goyçean goyçic jagui ninçan, astean egun batean, astean egun batean, da asteleen goyçean neure laztan velagay au[si] çequidan arrean neurc nay eneban vian, çeonçan aldean colpe andiac  jo nenguian, vioçonen erdian.

Elizara vanijoean, colpea[u] ar neçanean Velaurico jarri ninçan, alderean aurrean neure vecatuaz confesatu, eguin [n]eba[n] bequela penetençia eman çidan, vide nevan bequela.

 Vitarteco em[en] ni[a]gon